Belasting worden geheven op basis van feitelijk inkomen en vermogen. Althans, zo zou het moeten zijn. Toch kennen we een aantal heffingen die niet gebaseerd zijn op de feitelijkheid maar op een veronderstelling. In de fiscaliteit hebben we het dan over ficties.
Zo kennen we o.a. de autokostenfictie op basis waarvan wordt aangenomen dat u een auto van de zaak ook privé gebruikt en waarbij een een grove bijtelling wordt gehanteerd, en het eigenwoning forfait op basis waarvan u geacht wordt een bepaald woongenot te hebben en daarom minder renteaftrek plaatsvindt.
In het algemeen worden dergelijke ficties, zij het soms met veel gemor, wel geaccepteerd. Recent is er veel ophef ontstaan over de afschaffing van de wet Hillen. U weet wel, de regel die voorkomt dat u belasting moet betalen over de eigen woning wanneer u de woning (bijna) geheel heeft afgelost. Op basis van een forfait (thans 0,7%) over de WOZ waarde zou u inkomstenbelasting verschuldigd zijn. Voor degenen die een hypotheekschuld hebben komt dit forfait in mindering op de renteaftrek. Hillen heeft een aantal jaren geleden voorkomen dat u bij een gehele aflossing belasting moet betalen over uw eigen woning. Daarvoor was dit dus wel zo en de belastingheffing komt, weliswaar uitgesmeerd over 30 jaar, weer terug. Hoe dan ook, het voelt meestal niet goed, zo’n belastingheffing op grond van een veronderstelling die sterk kan afwijken van de werkelijkheid.
De laatste jaren is er een fictie die voortdurend op kritiek kan rekenen; de vermogensrendementsfictie in Box 3. Van superrijk tot Jan modaal , allemaal worden ze geacht een vast rendement op hun vermogen te maken. Tot een paar jaar geleden werd iedereen geacht 4% rendement te halen op zijn vermogen en voor 2018 is het gestaffeld: 2,65% over de eerste ton, daarboven tot 1 miljoen 4,52% en daarboven zelfs 5,38%. De reden van de staffeling was gelegen in de gedachte dat de kleine spaarder wat werd ontzien en de meer vermogende een slimmere belegger is die meer rendement kan maken…..!?
Mij ontgaat de tegemoetkoming in het bovenstaande, bedenkend dat je als kleine spaarder nauwelijks rendement kunt maken op dit moment en al zeker geen 4%. Maar zelfs 2,9% is volstrekt absurd met huidige spaarrentes van 0,5% of zelfs lager. De iets grotere spaarder (boven de ton) gaat er zelfs op achteruit en wordt nu geacht zelfs meer dan 4% te kunnen maken.
Tijd voor een rechtvaardige heffing: gewoon op basis van werkelijk rendement. Banken geven al sinds jaren informatie van spaarders en beleggers en hun rendementen door aan de Belastingdienst, hoe eenvoudig kan het zijn? In het regeerakkoord is in ieder geval opgenomen dat men een voorstel gaat doen om de heffing op basis van werkelijk rendement te laten plaatsvinden.
Voor diegenen die niet kunnen wachten: go out of the box 3 en get into box 2. Daarin vindt heffing op basis van werkelijk rendement al sinds jaar en dag plaats tegen een straks ook nog lager tarief. En denk eraan, het is zo weer 1 januari voor box 3… Gelukkig nieuwjaar!
Bert Bogie
Vennoot / Belastingadviseur
