Het lijkt wel of er iedere maand een nieuwe speler op de financieringsmarkt bijkomt en de ‘ontbanking’, zoals het fenomeen van financiering buiten de bank om wel wordt genoemd, een vlucht heeft genomen, en dat is goed. De oogst van twee weken kredietnieuws: nieuwe hypotheekaanbieder Tulp meldt zich aan het front, Rabo verkoopt pakket hypotheken aan verzekeraar, een nieuw financieringsplatform ziet het levenslicht, Xattu en, meest verrassend, de grote vermogensbeheerder Schröders stapt in mkb-krediet.
‘Het lijkt’, want alle initiatieven zijn nog erg klein vergeleken met de totale bancaire kredietverlening. Crowdfunding bijvoorbeeld werd een hoge vlucht voorspeld, in tegenstelling tot het buitenland, blijft de groei toch wat achter. Mogelijk ook omdat er steeds meer alternatieven zijn ontstaan; kredietunie’s, initiatieven als pinvoorschot, Qredits, Xattu en de Npex.
Het financieren van het bedrijfsleven via een bank blijft interessant, maar er zouden meer alternatieven moeten zijn. Ten eerste in verband met het systeemrisico. Vlak voor de crisis was de balanswaarde van alle Nederlandse banken in totaal zes keer zo groot als de totale economie (bbp per jaar). Dat is geslonken tot vier keer, en dat is nog altijd bizar. Zeker omdat drie grootbanken tekenen voor het leeuwendeel van de totale omvang van de sector.
Een tweede reden om alternatieven te verwelkomen gaat over de vraag of financiering via de bank altijd de efficiëntste manier is. De maatschappij vraagt dat banken altijd blijven draaien en altijd het spaargeld volkomen veilig beheren, zelfs onder de moeilijkste omstandigheden. Dat leidt ofwel tot het toestoppen van belastinggeld, ofwel tot het (te) ver ophogen van de regels voor bufferkapitaal.
Bovendien ontstaat er door de komst van alternatieve financieringen meer concurrentie en daardoor betere voorwaarden en een scherpere rente en dwingt het de bank tot meer snelheid in de afhandeling van kredietaanvragen.
Alternatieve verstrekkers van vreemd vermogen zijn bereid meer risico te nemen dan een brave particuliere spaarder, en kunnen daarom wellicht efficiëntere afwegingen maken dan een bank die allerlei buffers moet aanhouden.
Bij hypotheken is de trend richting alternatieve financiering al goed op gang gekomen, maar bij mkb-krediet gaat het trager. Want al zullen banken voorlopig niet verdwijnen, het is goed dat er voor allerlei bankdiensten, vooral voor kredietverlening, meer alternatieven komen.
