Crowdfunding, een vorm van financiering waarbij geldgever en geldvrager rechtstreeks aan elkaar gekoppeld worden via internet, groeit stevig in Europa. Maar alleen in het Verenigd Koninkrijk is het een miljardenzaak geworden. In de rest van Europa is het nog erg klein, blijkt uit het eerste onderzoek ooit naar het nieuwe fenomeen.
Het deze week te verschijnen rapport laat een scherpe scheiding zien tussen de Britten en de Europeanen van het vasteland. Van de € 3 mrd die in Europa is uitgeleend via crowdfunding (ook wel peer-to-peer-lending genoemd), tekent het Verenigd Koninkrijk voor € 2,34 mrd (stand eind 2014).
De data zijn verzameld in het rapport Moving Mainstream van de universiteit van Cambridge en van bureau EY. Een hele klus, want cijfers moesten worden opgehaald bij 255 ‘platforms’ die nu actief zijn. Die dekken 85% tot 90% van de markt, denken de onderzoekers.
Grote vermogensbeheerders
In het Verenigd Koninkrijk — en ook in de Verenigde Staten waar met crowdfunding eveneens miljarden gemoeid zijn — is het geld niet meer alleen afkomstig van kleine beleggers die een paar honderd euro storten. Grote platforms zoals de beursgenoteerde Lending Club in de VS halen financiering bij de institutionele beleggers. Begin deze maand verkocht ’s wereld grootste onafhankelijke vermogensbeheerder BlackRock een bundel crowdfundingleningen afkomstig van het Amerikaanse Prosper. De bundel van $ 344 mln werd in zeer korte tijd bij beleggers geplaatst. Het Britse Wellesley werkt nu aan het verpakken van een bundel leningen.
Nederland
Dat gaat binnenkort ook in Nederland gebeuren, denkt Ronald Kleverlaan, kenner van de branche die heeft meegewerkt aan het rapport. ‘Grote fondsen zijn aan het kijken of ze partner kunnen worden van dit soort platforms. Ik denk dat we nog dit jaar de eerste aankondiging zullen horen.’
Tot nu toe is het internetlenen klein in omvang. In Nederland was eind vorig jaar zegge en schrijve € 78 mln uitgeleend.
Maar procentueel groeit het zeer snel. Een jaar eerder stond de teller nog op € 46 mln en eind 2012 was het nog maar € 31 mln.
Daarom denkt Kleverlaan dat ook in Nederland crowdfunding Engelse proporties kan krijgen. ‘We lopen gewoon twee tot drie jaar achter met het VK. Daar zag je een paar jaar geleden dit soort cijfers. Je ziet de groei, de platforms beginnen volume te krijgen.’
Britse overheid
Dat de Britten zoveel sneller zijn, komt onder meer door een hulpvaardige overheid. Die heeft de British Business Bank opgericht om leningen aan het mkb een zetje te geven, en deze overheidsbank heeft een jaar geleden £ 200 mln (€ 270 mln) gestoken in ‘p2p-lending’. Engeland is ook het thuisland van ’s werelds eerste platform voor crowdfunding: Zopa, opgericht in 2005.
‘Als de overheid zoiets hier zou doen, zou dat de zaak wel versnellen’, denkt Kleverlaan. ‘Het geeft extra vertrouwen.’
Nederlandse crowdfunding gaat voor bijna de helft (€ 35 mln) naar financiering van kleine bedrijven. Verder worden de platforms gebruikt voor microfinanciering en voor aandelenkapitaal van startende bedrijven. Ook worden soms inzamelingsacties onder de hippe naam crowdfunding verkocht.
Kleine bedrijven
Nederland wijkt met dit beeld af van dat van de rest van continentaal Europa. Bijna de helft (€ 275 mln) betreft leningen van de ene aan de andere consument als een soort persoonlijke lening. Bedrijfsfinanciering, inclusief microfinanciering en aandelenkapitaal, komt nog niet eens tot € 200 mln.
Bedrijven die geld ophalen met crowdfunding zijn bijna altijd klein. ‘Banken vinden leningen onder de half miljoen vaak überhaupt niet interessant’, zegt Kleverlaan. ‘Op die manier leiden banken deze klanten naar dit soort platforms.’ Het komt ook voor dat kleine bedrijven achtergestelde leningen ophalen via het web en dat vervolgens de bank meer vertrouwen heeft bij het geven van een traditioneel krediet.
Bron: Financieel Dagblad 23 februari 2015
