Let op!
Wij willen voldoen aan de wens om actueel te zijn. Het overzicht in deze MKB-Nieuwsbrief is geschreven met de kennis tot en met maandag 12 december 2022, 20:00 uur.
1. Huwelijk en samenwonen
In deze nieuwsbrief uit de serie ‘estate planning’ gaan wij in op het huwelijk en samenwonen. Het huwelijk(vermogensrecht) biedt diverse mogelijkheden voor estate planning. Het huwelijksvermogensrecht is o.a. relevant indien het huwelijk eindigt door scheiding of overlijden. Bij een einde van het huwelijk door overlijden is de wijze waarop men gehuwd is en de inhoud van eventuele huwelijkse voorwaarden bepalend voor de omvang en samenstelling van de nalatenschap. Bij samenwoners is een samenlevingscontract en testament erfrechtelijk gezien in de meeste gevallen een absolute must.
Wettelijke beperkte gemeenschap van goederen
Sinds 1 januari 2018 is het huwelijksvermogensrecht gewijzigd. Voor echtgenoten die vanaf 2018 in het huwelijk treden en geen huwelijkse voorwaarden maken, geldt het nieuwe wettelijke stelsel van de beperkte gemeenschap van goederen. Met de beperkte gemeenschap van goederen blijft alles wat je voor het huwelijk had, zowel bezittingen als schulden, in beginsel van jezelf. Hoofdregel is dat alleen hetgeen tijdens het huwelijk samen wordt opgebouwd, gemeenschappelijk wordt. Echter, ook indien een onderneming buiten de huwelijksgemeenschap valt, bestaat het risico dat de (waarde van de) onderneming bij een echtscheiding door beide echtgenoten verdeeld moet worden. Door middel van het opstellen van huwelijkse voorwaarden kunt u dit voorkomen.
Huwelijkse voorwaarden
Zijn huwelijkse voorwaarden overeengekomen, dan gelden deze afspraken tussen echtgenoten. Zo is het bijv. altijd nog mogelijk om de algehele gemeenschap van goederen zoals deze gold vóór 2018 overeen te komen. Ook worden er vaak periodieke of finale verrekenbedingen afgesloten, waarover hierna meer.
Als ondernemer kunt u ook in de huwelijkse voorwaarden vastleggen dat uw partner privé niet aansprakelijk is voor de schulden van uw bedrijf.
Huwelijkse voorwaarden kwalificeren als overeenkomst. Deze afspraken kunnen in beginsel dus niet eenzijdig maar alleen gezamenlijk gewijzigd worden. Een testament kan wel altijd eenzijdig gewijzigd worden. Daarnaast is hetgeen verkregen wordt uit hoofde van het huwelijksvermogensrecht in beginsel niet belast met erfbelasting (uitzonderingen daargelaten). Dit biedt dus mogelijkheden vanuit het oogpunt van estate planning.
Verrekenbedingen
Bij een finaal verrekenbeding wordt er aan het einde van het huwelijk, meestal als gevolg van overlijden, afgerekend alsof de echtgenoten waren gehuwd in algehele gemeenschap van goederen. Voor de erfbelasting werkt een finaal verrekenbeding echter niet hetzelfde uit als een algehele huwelijksgemeenschap, met name indien kinderen onterfd zijn. De onterfde kinderen hebben dan in beginsel recht op een hoger geldbedrag (‘legitieme portie’) dan indien er wél in algehele gemeenschap van goederen zou zijn gehuwd.
In de praktijk wordt dikwijls een periodiek verrekenbeding afgesproken. Echtgenoten moeten dan ‘periodiek’ (meestal jaarlijks) de onverteerde inkomsten verrekenen. Een periodiek verrekenbeding is meestal praktisch niet tot nauwelijks uitvoerbaar, doordat lastig te bepalen is wat er nu precies verrekend dient te worden. Als niet wordt voldaan aan het periodiek verrekenbeding geldt dat bij einde van het huwelijk alsnog afgerekend zal moeten worden alsof alles van de echtgenoten samen is geworden. Als ondernemer loop je dan dus ook het risico dat bij echtscheiding de gehele onderneming verrekend dient te worden.
Vergoedingsrechten
Draagt een echtgenoot bij aan een goed van een ander, dan heeft deze echtgenoot een vergoedingsrecht op de andere echtgenoot. Als het betreffende goed in waarde stijgt, dan stijgt ook de waarde van dit vergoedingsrecht. Deze regeling is ook erg complex (uitvoerbaar). In huwelijkse voorwaarden kunnen echtgenoten afwijken van deze regeling.
Samenwoners
In onze vorige nieuwsbrief wezen wij er al op dat samenwoners fiscaal, met name voor het erfrecht, niet gelijkgesteld worden met echtgenoten. Samenwoners zijn alleen elkaars erfgenaam indien ze als zodanig in het testament zijn benoemd. Is dat niet gedaan, dan ontvangt de langstlevende in beginsel niets indien zijn samenwonende partner komt te overlijden. Ook kwalificeren ze in beginsel alleen als partners voor de erfbelasting indien ze een samenlevingsovereenkomst hebben en/of een bepaalde tijd samenwonen. Zijn ze geen partners voor de erfbelasting, dan worden ze voor de erfbelasting beschouwd als derden, waardoor het hoge derdentarief (30-40%!) en de lage vrijstelling (slechts € 2.274 i.p.v. € 680.645) van toepassing is. Een samenlevingscontract en testament is bij samenwoners dus een must.
Wij adviseren dus om te beoordelen of de afspraken die (gaan) gelden tussen u en uw echtgenoot/ partner overeenkomen met uw wensen. Wilt u meer informatie hierover? Neemt u dan gerust contact op met uw contactpersoon.
2. Normbedrag gebruikelijk loon dga naar € 51.000
Het normbedrag van het gebruikelijk loon voor de dga bedraagt vanaf 2023 € 51.000. Daarnaast verdwijnt de doelmatigheidsmarge in de gebruikelijkloonregeling. Deze twee aanpassingen betekenen dat het voor de dga verstandig is om te beoordelen of zijn loon mogelijk moet worden aangepast.
Berekening gebruikelijk loon 2023
Een aandeelhouder met een aanmerkelijk belang die ook werkzaamheden verricht voor de bv (waaronder de dga) moet een gebruikelijk loon ontvangen. Het gebruikelijk loon bedraagt in 2023 het hoogste bedrag van de volgende bedragen:
- het loon uit de vergelijkbaarste dienstbetrekking of
- het loon van de meest verdienende werknemer van de bv of
- € 51.000.
Tip!
Onder bepaalde voorwaarden kan het gebruikelijk loon lager zijn. De bewijslast hiervan ligt wel bij uw bv.
Verdwijnen doelmatigheidsmarge
In het Belastingplan 2023 is het verdwijnen van de doelmatigheidsmarge opgenomen. Waar u in 2022 nog rekening mag houden met 75% van het loon uit de vergelijkbaarste dienstbetrekking, wordt dit vanaf 2023 100% van dat loon. Deze wijziging, tezamen met de verhoging van het normbedrag van € 48.000 in 2022 naar € 51.000 in 2023, kan betekenen dat uw loon omhoog moet om nog gebruikelijk te zijn.
Let op!
De Tweede Kamer gaat al akkoord met de verdwijning van de doelmatigheidsmarge. De Eerste Kamer stemt hierover medio december 2022.
Voorbeeld verhoging gebruikelijk loon
Stel: in 2022 en 2023 bedraagt het loon uit de vergelijkbaarste dienstbetrekking € 62.000 en het loon van de meest verdienende werknemer € 47.000. Het gebruikelijk loon in 2022 bedraagt dan € 48.000 (het hoogste bedrag van 75% van € 62.000 = € 46.500, € 47.000 en € 48.000). Het gebruikelijk loon in 2023 bedraagt echter € 62.000 (het hoogste bedrag van € 62.000, € 47.000 en € 51.000). Uw gebruikelijk loon stijgt dan dus met € 14.000!
Let op!
De hoogte van het loon uit de vergelijkbaarste dienstbetrekking zal mogelijk tot meer discussie kunnen leiden met de Belastingdienst. Waar tot 2022 nog een discussiemarge bestond van 25%, is deze vanaf 2023 namelijk volledig verdwenen.
Onderdelen gebruikelijk loon
Het gebruikelijk loon omvat behalve het reguliere loon in geld, ook loon in natura en de bijtelling van de auto vanwege privégebruik. Ook de vergoedingen en verstrekkingen die onder de werkkostenregeling als eindheffingsloon zijn aangewezen, kunnen meetellen, mits zij individualiseerbaar zijn.
Tip!
Het reguliere loon van de dga uit het eerdere voorbeeld kan in 2023 lager zijn dan € 62.000. Stel dat de dga bijvoorbeeld een bijtelling heeft voor een terbeschikkinggestelde auto van € 12.000 en vergoedingen onder de werkkostenregeling die als eindheffingsloon zijn aangewezen in de vrije ruimte ter grootte van € 2.400, dan hoeft het reguliere loon maar € 47.600 te bedragen in plaats van € 62.000.
3. Spreid de jubelton over 2022 en 2023
De eenmalige belastingvrije schenking voor onder andere de aankoop van een woning, ook bekend als de jubelton, wordt afgeschaft. Als u in 2022 nog in actie komt, kunt u de huidige jubelton van € 106.671 nog spreiden over 2022 en 2023.
Jubelton
Ouders kunnen bijvoorbeeld aan hun kinderen via de jubelton in 2022 nog een belastingvrije schenking doen. De vrijstelling geldt overigens ook voor derden. U kunt deze schenking dus aan een willekeurig persoon doen. Er zijn echter wel voorwaarden. Zo dient de jubelton gebruikt te worden om:
- een eigen woning te kopen of te verbouwen;
- de hypotheek of restschulden van de eigen woning af te lossen;
- de rechten van erfpacht, opstal of beklemming van de eigen woning af te kopen.
Een lager bedrag in 2023
De jubelton bedraagt nu nog € 106.671, maar wordt in 2023 beperkt tot een bedrag van € 28.947. Per 2024 verdwijnt de jubelton helemaal.
Spreid de jubelton
Wilt u nog optimaal profiteren van de fiscale vrijstelling voor een schenking voor de eigen woning? Doe dit dan vóór 1 januari 2023. U hoeft dan niet meteen in 2022 al het volledige bedrag te schenken om optimaal te profiteren. Een schenking van € 1 in 2022 is al voldoende. U kunt het restant schenken in 2023.
Let op!
U moet wel zowel in 2022 als in 2023 voldoen aan alle voorwaarden voor de jubelton. Daarnaast moet u ook zowel in 2022 als in 2023 de vrijstelling voor de jubelton aanvragen in de aangifte schenkbelasting voor 2022 en 2023.
Tip!
Schenkt u in 2022 nog niet het gehele bedrag van de jubelton, dan kunt u dus in 2023 het restant schenken. Daarnaast kunt u in 2023 ook nog gebruikmaken van de jaarlijkse reguliere vrijstelling voor 2023 (€ 6.035 voor een schenking van ouders aan kinderen en € 2.418 voor een schenking aan anderen).
Voorwaarden
Voor de jubelton geldt een aantal voorwaarden. Zo moet de ontvanger van de schenking tussen de 18 en 40 jaar oud zijn, moet de jubelton gebruikt worden voor de eigen woning en moet u via schriftelijke bewijzen kunnen aantonen dat de schenking is betaald. Een schenking op papier voldoet dus niet.
Tip!
Controleer goed of u voldoet aan alle voorwaarden. Onze adviseurs kunnen u daarbij van dienst zijn. Daarmee voorkomt u dat de vrijstelling onverwacht toch niet van toepassing is.
Besteden schenking tot en met 2024
Een voorwaarde voor de jubelton is dat de schenking voor de eigen woning wordt gebruikt. De ontvanger heeft daar enige tijd voor. Als u in 2022 schenkt, kan de ontvanger de schenking nog tot uiterlijk 2024 besteden aan de eigen woning. Dit geldt ook voor een eventuele aanvullende schenking in 2023.
Let op!
Deze plannen moeten nog wel door de Eerste Kamer worden goedgekeurd en zijn dus nog niet definitief.
4. Belasting over broodfonds
Een broodfonds is een particulier initiatief van zelfstandig ondernemers om bij langdurige ziekte elkaar financieel te ondersteunen. Over de vraag of een deelnemer aan een broodfonds belasting verschuldigd is, is meer duidelijkheid verstrekt.
Broodfonds
Grofweg werkt een broodfonds als volgt. De deelnemende ondernemer legt maandelijks een bedrag in. Daarnaast betaalt de deelnemer eenmalig inschrijfkosten en een maandelijkse contributie.
Als een ondernemer ziek wordt, krijgt deze – over het algemeen na een wachttijd van een maand – gedurende maximaal twee jaar schenkingen van de andere aangesloten ondernemers. Het bedrag van de schenking is afhankelijk van de maandelijkse inleg van de ondernemer.
Inkomstenbelasting box 1: uitkeringen uit en betalingen aan broodfonds
Als een ondernemer schenkingen uit een broodfonds ontvangt vanwege zijn ziekte, zijn deze volgens de Belastingdienst niet belast in box 1. De bedragen die de ondernemer maandelijks inlegt, zijn daarentegen ook niet aftrekbaar in box 1.
Inkomstenbelasting box 3: aandeel in broodfonds
Het aandeel van de ondernemer in het broodfonds moet volgens de Belastingdienst voor box 3 gewaardeerd worden op het saldo van de ingelegde bedragen, verminderd met de contributie en de gedane uitkeringen.
Tip!
Het recht op een ingegane uitkering, maar ook het recht op een niet-ingegane uitkering, heeft een waarde die eigenlijk in box 3 opgegeven zou moeten worden. Uit praktisch oogpunt geeft de Belastingdienst aan dat deze waarde op nihil kan worden gesteld. De waarde van een verplichting om uitkeringen te doen, wordt voor box 3 echter ook niet in aanmerking genomen.
Schenkbelasting
De Belastingdienst geeft aan dat bij deelname aan een broodfonds geen schenkbelasting verschuldigd is, omdat sprake is van een kansovereenkomst. De Belastingdienst merkt daarbij wel op dat bij afwijkende regels in een broodfonds de beoordeling mogelijk anders kan zijn.
5. Moet ik als ondernemer de CBS-enquêtes verplicht invullen?
Het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) stuurt bedrijven met regelmaat enquêtes toe. Bent u eigenlijk verplicht om dergelijke enquêtes in te vullen?
Waarom enquêtes?
Het CBS stuurt bedrijven enquêtes toe om cijfermatig inzicht te krijgen in talloze zaken die de overheid nodig heeft voor het bepalen van haar beleid. Denk daarbij aan inzicht in de arbeidsmarkt, bijvoorbeeld aan de vraag of er mogelijke tekorten zijn (of dreigen te ontstaan) aan personeel in bepaalde sectoren.
Wettelijke verplichting
Een bedrijf is wettelijk verplicht de enquêtes van het CBS binnen de gestelde termijnen te beantwoorden.
Let op!
Voor personen geldt de wettelijke verplichting niet. Een persoon kan wel verzocht worden om een enquête in te vullen, maar dit is dus niet verplicht.
Last onder dwangsom
Beantwoordt u de enquête van het CBS niet, dan zal het CBS dit afdwingen via een zogenaamde last onder dwangsom. U krijgt dan de kans om de enquête alsnog te beantwoorden. Als u dit niet binnen veertien dagen doet, moet u een dwangsom betalen.
Tip!
Het CBS legt niet meteen een last onder dwangsom op, maar stuurt altijd eerst een herinnering met de vraag om de gegevens met spoed op te sturen.
Hoogte dwangsom
De hoogte van de dwangsom is afhankelijk van de omvang van uw onderneming, de periode waarop de gevraagde gegevens betrekking hebben en uw responsgedrag, ofwel de mate waarin u verzuimt de gevraagde gegevens aan te leveren. De hoogte van een dwangsom kan oplopen tot € 16.000, maar in bijzondere gevallen zelfs tot € 500.000.
Boete
Bij een tweede of volgende overtredingen kunt u bestraft worden met een boete die kan oplopen tot maximaal € 5.000.
Let op!
Het dan alsnog beantwoorden van de enquête doet de boete niet vervallen.
Bezwaar
Bent u het niet eens met een opgelegde sanctie, dan kunt u in bezwaar bij de directeur-
generaal van het CBS. Wijst deze uw bezwaar af, dan kunt u naar de rechter stappen.
Let op!
Het ontvangen en betalen van een last onder dwangsom of een boete ontslaat u niet van de verplichting om de enquête te beantwoorden.
6. Voorlopig geen info meer uit UBO-register
Voor de meeste organisaties bestaat de plicht om de uiteindelijke eigenaar of degene die uiteindelijk zeggenschap heeft, te registeren in het zogenaamde UBO-register. Via de KVK kunnen derden informatie uit dit UBO-register opvragen. De Europese bepaling die dit regelt, is volgens het Hof van Justitie van de EU echter onvoldoende onderbouwd – met name met het oog op bescherming van de privacy – en daarmee ongeldig. De uitspraak van het Hof is voor minister Kaag aanleiding om naar de verstrekking van informatie over UBO’s te kijken. Daarom wordt door de KvK voorlopig ook een informatiestop gehanteerd. De uitspraak betekent echter niet dat er iets verandert aan de plicht om UBO’s in het register in te schrijven.
7. Nieuwe normbedragen maaltijden, thuiswerken en reiskosten 2023 bekend
De Belastingdienst heeft de normbedragen die in 2023 gelden voor maaltijden, thuiswerken en reiskosten bekendgemaakt. Voor de waarde van maaltijden in bedrijfskantines of soortgelijke ruimtes of tijdens personeelsfeesten op de bedrijfslocatie geldt een normbedrag. Dit normbedrag stijgt van € 3,35 in 2022 naar € 3,55 in 2023 per maaltijd. Voor de extra kosten die verbonden zijn aan thuiswerken, kunt u, onder voorwaarden, een onbelaste vergoeding geven van € 2 in 2022 en van € 2,15 in 2023 per dag. Voor de zakelijke reiskilometers (waaronder woon-werkkilometers) die uw werknemer maakt met een eigen vervoermiddel kunt u een onbelaste vergoeding geven van € 0,19 in 2022 en van € 0,21 in 2023 per kilometer.
