Onlangs verscheen in de Telegraaf een artikel over vermogende particulieren die massaal gebruik maken van een nieuwe route om belasting te besparen en anoniem te blijven. In dit artikel werd vermeld dat zij via een zogeheten fonds voor gemene rekening de belasting op vermogen omzeilen. Bovendien zijn zij via deze constructie niet terug te vinden in het openbare Handelsregister. Klopt dit?
Fonds voor gemene rekening, wat is dat?
Eigenlijk is dit geen nieuws. Het Fonds voor gemene rekening bestaat al lang en wordt met name gebruikt voor VBI’s.
Een fonds voor gemene rekening is een entiteit ‘sui generis’. Dit betekent, dat het een overeenkomst is waarbij participanten vermogen bij elkaar brengen en daarvoor een bewaarder en een beheerder aanstellen. De participanten mogen zelf de rol van beheerder en bewaarder vervullen, maar kunnen hiervoor ook speciaal een stichting oprichten.
Een fonds voor gemene rekening kan ‘open’ of ‘besloten’ zijn. Bij een open fonds kunnen de participaties verkocht worden aan andere participanten of aan het fonds zelf zonder toestemming van de andere participanten. Bij een besloten fonds is er toestemming nodig van de andere participanten.
Belastingplicht Fonds, open of gesloten en VBI-status
Een open fonds voor gemene rekening is in principe belastingplichtig voor de vennootschapsbelasting en wordt onder andere gebruikt om vermogen van box 3 over te brengen naar box 2. Fiscaal lijkt het dus op een besloten vennootschap, maar een fonds heeft een aantal voordelen.
Het kan ook als entiteit dienen voor de beleggingen van een holding. Als het fonds aan bepaalde voorwaarden voldoet, kan het namelijk ook een VBI-status krijgen waardoor het vrijgesteld is van vennootschapsbelasting.
Een besloten fonds voor gemene rekening is fiscaal transparant. Het fonds is dus niet zelf belastingplichtig, maar de waarde van de participaties wordt bij de participanten belast in box 3. Het fonds wordt meestal gebruikt om familievermogen bijeen te houden. In de fondsvoorwaarden kunnen bepalingen worden opgenomen over zeggenschap, verhandelbaarheid, wie kunnen participeren, etc.
Oprichting
Het oprichten van een open of besloten fonds voor gemene rekening is altijd maatwerk. Vier aandachtspunten:
- Een fonds voor gemene rekening kan worden opgericht zonder dat hiervoor een notariële akte nodig is. Het is wel raadzaam om een goede adviseur in te schakelen, omdat de voorwaarden bepalen of er sprake is van een open of een besloten fonds. Dit kan dus een voordeel zijn ten opzichte van een BV. De oprichting van de stichting die de rol van beheerder/bewaarder krijgt, moet wel notarieel gebeuren.
- Per juli 2017 wordt in Nederland het UBO (Ultimate Beneficiary Owner)-register ingevoerd. Dit register wordt voor iedereen inzichtelijk. Ook het fonds voor gemene rekening moet waarschijnlijk in het UBO-register worden ingeschreven. Dit is echter nog niet zeker. Participanten met een belang van meer dan 25% zijn dan zichtbaar. De omvang van het vermogen wordt niet gepubliceerd. Het fonds voor gemene rekening hoeft niet in het Handelsregister van de Kamer van Koophandel te worden ingeschreven. Ten opzichte van de BV en NV is dit dus een voordeel.
- Een bankrekening voor een fonds voor gemene rekening is niet bij alle banken mogelijk. Sommige banken willen alleen een rekening openen als de bewaarder van het fonds een stichting is. Wees hier dus alert op.
- Wilt u een fonds gebruiken om de heffing in box 3 te vermijden, dan kunt u kapitaal inleggen in een fonds. U kunt er ook eenvoudig weer onbelast kapitaal uithalen in tegenstelling tot een BV waar u steeds naar de notaris moet om onbelast kapitaal terug te betalen.
Conclusie
Een fonds voor gemene rekening is een rechtspersoon vergelijkbaar met een besloten of naamloze vennootschap, waarbij een aantal mensen hun geld bij elkaar leggen en een fondsbeheerder aanstellen.
Zo’n fonds is aantrekkelijk omdat het is vrijgesteld van vermogensbelasting in box 3. Daarvoor in de plaats wordt, afhankelijk van mogelijke vrijstellingen, 25 of 40% belasting betaald. Dat kan veel geld schelen: vermogensbelasting wordt geheven over een fictief rendement, terwijl bij een fonds alleen over de werkelijke inkomsten belasting verschuldigd is. Nu de rente erg laag staat, scheelt dat al snel veel geld.
Heel belangrijk is derhalve om het rendement op uw vermogen goed in te schatten. Hoe lager hoe voordeliger het fonds ten opzichte van box 3.
Omdat een fonds niet hoeft te worden ingeschreven bij de KvK kan men in anonimiteit beleggen in vergelijking met een BV.
De Belastingdienst bevestigt de trend: er zijn dit jaar al honderden aanvragen voor dergelijke fondsen binnengekomen. Dat is een veelvoud van het aantal aanvragen die ‘over de afgelopen paar jaar in totaal rond de honderd liggen’, aldus de Belastingdienst. Volgens een woordvoerder is de stijging te verklaren doordat fiscaal adviseurs de constructie hebben ontdekt en aanprijzen bij hun klanten.
Op internet circuleren rekenvoorbeelden waarbij het al vanaf € 250.000 vermogen kan lonen om geld in een fonds voor gemene rekening onder te brengen. Doordat het opzetten van een fonds zonder notaris kan, zijn de kosten veel lager dan voor een BV. Voor mensen wier inkomen voornamelijk bestaat uit rendement op het vermogen of die in een verzorgingshuis zitten, ligt die grens nog lager. Zij krijgen eerder recht op zorg- of huurtoeslag of gaan minder verplichte eigen bijdrage betalen voor het verzorgingstehuis.
Ter bestrijding van witwassen en terrorismefinanciering wil de EU dat lidstaten een (UBO)register opstellen waaruit duidelijk wordt wie de eigenaren van vennootschappen zijn. Mogelijk blijft het fonds voor gemene rekening buiten dit register, waardoor de belanghebbenden erachter nog steeds anoniem kunnen blijven.
Fondsen voor gemene rekening moeten een fiscaal nummer aanvragen bij de Belastingdienst. De wachttijd voor zo’n aanvraag is inmiddels erg lang. De Belastingdienst is sterker gaan controleren of de aanvragen wel voldoen aan de wettelijke voorwaarden.
Een fonds voor gemene rekening is mogelijk dus fiscaal aantrekkelijk, afhankelijk van uw vermogen en het rendement. De structuur is echter niet nieuw en wordt door ons bij met name VBI al langer toegepast.
Interesse? Neem contact op met Bert Bogie (0495-454444).
